– Ta vare på Prestanaustet og vengbåten

Prestanaustet er ein vakker, gamal bygning, og fell godt inn i idyllen i Stølavikjo. Her har truleg vore naust lenge. Presten trong båt til kyrkjeferdene til Ænes og elles i sokna. Og vi veit at prestegarden hadde sommarbeite på Sætre, inst på Løfallstrand. Alder på naustet er ikkje godt å seia, men det ser ut til å at det er reist av gamal tømmer som har vore teke frå eldre bygningar. Taket er av rastaheller og fint opplagd.

 

Lekkasjar

Ved salet av prestegarden overtok kommunen naustet, som er eit freda/verna bygg. Det har dei siste 20 åra hust vengbåten og to av kystlaget sine båtar. Det er Sundalsbåten, ein 25 fot spisstevning frå 1890-talet, og ein 6-æring av Nordfjord-type.

Naustet har vore vølt nokre gonger, men no treng det sårt ei kraftig oppgradering. Kjølen er borte, hellene losnar og sig ned, og det er mange lekkasjar. Bordkledninga er dårleg og delvis borte. Naustet må nok sperrast opp att, og helletaket må takast av og leggjast på nytt.

Folk frå Sunnhordland Museum har vurdert stoda og bede om at det må gjerast noko snart. Frå kulturkontoret har eg fått opplyst at det vert teke opp sak på dette.

 

Skulebruk

Vengbåten, som lokalt vert kalla venjebåten, er ein replika av ein vengbåt som står i Baroniet si båtsamling. Originalen er truleg frå 1760-talet. Namnet vengbåt kjem av huset på båten som vart kalla veng. Kopien er bygd av Kristian Djupevåg i 1988. Båten har fem par årer, og er vel 9 meter lang og 2,4 meter brei. Kystlaget rigga han opp med råsegl i 1996, slik originalen var rigga.

Båten vart kjøpt i 1990 av kommunen, Baroniet og handelsstanden i Rosendal. Kulturkontoret har eigaransvaret, medan kystlaget har hatt ansvar for drift og vedlikehald.

Båten har vore med på «Tysnes rundt», på filminnspeling og på småturar. Skular og barnehagar har òg brukt han. Båten er veleigna til skulebruk. Det er god plass til 12-15 personar, og båten er trygg og stødig. Bruken har vore hindra av at det er tungvint å få han ut og inn av naustet.

 

Historisk

Eg trur det vil vera ein god idé når Prestanaustet vert sett i stand å laga eit greitt opptrekk, med skinnegang, vogn og spel til vengbåten. Då ville vedlikehald, sjøsetjing og landsetjing vera enkelt. Set ein òg Prestabryggja i stand, ville det vera ein grei plass å ha båten fortøydd. Dette er òg friområde, så her kan ein driva andre aktivitetar knytt til sjøen. Stutt veg frå skulane ville gjera at båten kunne brukast utan mykje førebuing og planlegging.

Dette ville på ein enkel måte gje høve til barnehagar, skular og andre grupper å få prøva å ro, segla og læra om tryggleik på sjøen. Dette kunne òg bli eit tilbod reiselivet i baronibygda kunne nytta seg av, sidan båten er historisk knytt til Baroniet.

Det er heller ikkje vanskeleg å flytta båten til andre bygder, og bruka han i skular og barnehagar der. Personleg har eg hatt stor glede av å vera på sjøen med elevar og ungar i open båt. Og i vår datatid er det viktig og nødvendig med praktiske aktivitetar.

Vonar at nokon grip fatt i dette, slik at Prestanaustet og vengbåten får ein meiningsfylt og praktisk funksjon.

 

Tekst:

Rosendal 10. september 2018

Knut E. Skåla