Språk, dialekt og framandord

E da sånn at du skrive dialekt når du senda meldinga te andre? Elle e du i den generasjonen som vokste opp med Nokia 3310 og lerte deg alle trikso med tomlane for å spara tid. Jg e dr om 5min. C u l8ter..

Dialekta i Kvinnherad har endra seg mykje berre dei siste 50 åra. Visste du mellom anna at det var rulle-R og ikkje skarre-R som opphavleg høyrte til det sunnhordlandske språket? Du skal faktisk ikkje lengre bak enn til 50-talet. Men den «finare» skarre-Ren til byfolket overtyda oss til å byrja å skarra i staden for å rulla.

Eit anna kjent fenomen, er emna til å uttala kj-lyden rett. For nokre er det blitt vanleg å skulla "spisa sjøttkaker før ein skal på sjino med sjell". Det er kanskje ikkje noko du får sjyss på sjinnet for, av besteforeldra.

Språket er i stadig endring. Likevel er det noko ibuande i mange av oss, som får oss til å korrigera på språket til dei unge, i håp om å bevare dialekta. I følgje språkforskar Helge Sandøy, Professor Emeritus i Språk og vitskap, handlar det om den identitetsfølelsen som er knytt til språk.

Ser ein på dialekta i Kvinnherad, kan ein sjå store endringar berre frå besteforeldregenerasjonen til ungane. Ein kan òg sjå store skilnader mellom bygdene og mellom individ i bygdene. For å bli klokare på den dialekt, har me laga ein videoreportasje om emnet. Her får me mellom anna møta Anne Karin Fonneland, som sit i styret i mållaget i Kvinnherad, er forfattar og norsklærar. Helge Sandøy, som har forska på språk og dialektar gjennom mange år. Han har undervist både på Stord og ved Universitetet i Bergen. For å få litt perspektiv på ting, har me snakka med ungane på barneskulen i Mauranger.

Videoane kan de sjå på nettsida vår, Grenda.no. Saka er på to delar. Del 1 kjem ut 2. juledag og del 2 kjem ut 28.desember.