– Straumkrise og å halde folk for narr

Eit gamalt ordtak seier: «Me kan ikkje lura heile folket heile tida». El- bransjen prøver seg på mange slag forklaringar, det svirrar med alle slag påstandar om kvifor straumen er dyr, me vert meir og meir forvirra av preiket. Til vinteren skal det bli enno verre, vassmangelen er nær katastrofe, og snøen som smelta i sommar for stort sett opp i lufta avdi det var så varmt. Ja, nokon bit vel på dette tøvet, det er mest ikkje fordamping frå snø i høgfjella, men me skal «psykast» opp til å tola svær prisstigning framover.

Sat òg leika meg med litt rekning, så kan folk flest på ein enkel måte forstå kor stor straumeksporten er ved å visa til nokre døme lokalt. Ingen skal fortelja oss at ikkje det er hovudårsaka til prisauken.

Mauranger kraftverk har to generatorar som til saman produserer 250 MW (250 tusen kilowatt), og eit vassforbruk på 34 kubikkmeter i sekundet ved full køyring. Når me då gongar opp vert dette: 34x3600x24x365 = 1.072.224.000 kubikkmeter vatn på eitt år, dersom maskinene går for fullt kvart einaste sekund heile året. Dei hadde også då selt 2.190.000 megawattimar (MWt) energi.

Eit reknestykke til: I 2017 sende me ut av landet 11.325.577 MWt meir enn me importerte. Berre 2 månader hadde me bittelitt meir import enn eksport. Det viser at me sende ut av landet straum tilsvarande ca. 5 Maurangerkraftverk på fullt køyr kvart einaste sekund heile året, og brukte vel fem milliardar kubikkmeter vatn i alt, det vert nokre regndropar av det. Og på utanlandskablane er det ca. fire prosent straumtap.

Det er berre ein grunn til høge prisar, og det er energilova som Stortinget vedtok i 1991, særleg var SP-mann og EU-motstandar Eivind Reiten pådrivar for det. Det er greitt, straum er vorten ei eksportvare som olje, aluminium og fisk. Og så kom el-avgifta. Den var ein gong eitt øre, no tjue, auke på to tusen prosent, og det vert garantert verre. Det er stort sett kommunar og stat som eig verka, så då får me vone at me alle har nytte av det, dersom det ikkje vert tulla bort i papirflytting og altfor mange store generaldirektørlønningar.

Ved søk har eg ikkje funne eit einaste år med netto import, eg har og «skumma» litt statistikk i sumar og finn heller ikkje ein einaste dag med netto import der heller. Det vesle me får inn er stort sett på natt, medan det er full fart ut med vasstapping på dagtid.

Alt vatnet me manglar no er selt til utlandet, og som med pengane me har kan det brukast berre ein gong til me skaffar oss nye. Og kanskje kan me lura litt folk i alle fall litt av tida til å tru noko anna. Kontrollrekna dersom eg tek heilt feil og korriger gjerne om nullane er på villotta heilt, nullen er for stort tal til å tulla med.

 

Lesarbrev av:

Johs. Bondhus

 

[gravityform id="11" title="true" description="true"]